Watersysteem in zelfbouwcamper
author image
23-04-2025
By Obelink Advies

Ah, water! De essentiële vloeistof die het verschil maakt tussen een avontuurlijke roadtrip of een overlevingstocht in je eigen zelfbouwcamper. Of je nu droomt van een verfrissende douche na een dag bergwandelen of gewoon je tanden wilt poetsen zonder gymnastische toeren uit te halen met een waterfles - een goed doordacht en degelijk gebouwd watersysteem maakt je camperervaring oneindig veel aangenamer.

Maar waar moet jij allemaal aan denken bij het bouwen van een eigen watersysteem in jouw zelfbouwcamper? Geen zorgen. Dit stappenplan neemt je mee op een "vloeiende" reis van de eerste druppel tot de laatste afvoer. We duiken in de wonderlijke wereld van watertanks, pompen en leidingen, zodat jij straks met een druk op de knop kunt genieten van je eigen gebouwde watersysteem.

Dus trek je laarzen aan, we gaan pootjebaden in de technische details, maar zonder dat je kopje onder gaat in ingewikkelde termen. Want net als een goede watervoorraad, is dit stappenplan bedoeld om het leven onderweg gemakkelijker te maken.

Stap 1: Behoeftes op een rij zetten

Voordat je in het diepe springt en impulsief de grootste watertank aanschaft die je kunt vinden (want méér is beter, toch?), is het tijd voor wat zelfreflectie. Ben je een minimalist die tevreden is met een bescheiden jerrycan om je handen te wassen, of droom je van spa-achtige douche-ervaringen midden in de wildernis? Je kan een watersysteem net zo uitgebreid, duur en luxe maken als je zelf wilt. Echter is het goed om van tevoren je behoeftes op een rij te zetten.

Welk watersysteem past bij jou?

  1. Basic: Alleen koud water. simpel, goedkoop en lichtgewicht. Geen gas of elektriciteit nodig. Handpomp of voetpomp om water uit de kraan te krijgen.
  2. Middenweg: Koud water, een grote jerrycan achterin de camper met dompelpomp. En een camperkraan die de dompelpomp bedient. Verder geen complexe systemen.
  3. Luxe: warm en koud stromend water. Comfortabeler, maar complexer en duurder. Vereist een geiser of boiler (gas of elektrisch). Dompel- of drukpomp voor stromend water.

Hoeveel water heb je nodig?

De ideale grootte van je schoon- en grijswatertank hangt af van je dagelijkse waterverbruik, met hoeveel mensen je op pad gaat, hoe lang je zonder bijvulpunt vrij wilt staan, of je doucht in de camper, de beschikbare ruimte in je camper en of jij wel echt netjes je 2 liter water per dag drinkt. Een basis inschatting voor je schoonwatertank:
Met twee personen, drie dagen vrij kamperen en alleen koud water (afwassen, koken en tanden poetsen) gebruiken zonder waterfilter: 25-60 liter Met twee personen, drie dagen vrij kamperen, koud water, waterfilter en ook douchen: 55-100 liter

En de grijswatertank dan?

Niet al het water dat je gebruikt, komt in de grijswatertank terecht. Een goede richtlijn is om de grijswatertank ongeveer 2/3 van de inhoud van je schoonwatertank te maken. Gebruik je een buitendouche of drink je water uit de tank? Dan kan de grijswatertank kleiner zijn.

Minimale eisen van de Belastingdienst en RDW

Wil je profiteren van de belastingvoordelen voor campers? Dan moet je watersysteem voldoen aan de minimale eisen van de Belastingsdienst en de RDW. Lees hierover de laatste updates op hun website!

Stap 2: Schoon- en grijswatertank

Je hebt besloten hoe groot je watertank moet zijn, nu is het tijd om te beslissen waar je dit vloeibare goud gaat opslaan. Dit is als het kiezen van een appartement voor je water: de locatie maakt écht uit!

Bij het inrichten van je camper is het kiezen van de juiste watertank en de plek ervan cruciaal. Ga je voor een compacte schoonwatertank binnenin of een grotere onder de bus? En wat doe je met je grijswatertank? We nemen je mee in de keuzes en afwegingen!

Drie soorten water: wit, grijs en zwart

In campertermen heb je drie soorten water:

  • Wit water: schoon drinkwater, uit de kraan of tank.
  • Grijs water: afvalwater van afwas, douchen of handen wassen.
  • Zwart water: het 'vieze' water uit een chemisch of cassette toilet.

In huizen worden grijs en zwart water meestal samen afgevoerd naar het riool. In een camper zul je grijs water moeten opvangen in een tank en ook zoals zwart water, apart moeten lozen bij een servicepunt.

Schoonwatertank: binnen of buiten de camper?

De basis van je watersysteem is de schoonwatertank. Zonder deze geen stromend water! Maar waar plaats je hem?

  • Binnen de camper: eenvoudiger monteren, voorkomt bevriezing bij lage temperaturen.
  • Buiten of onder de camper: bespaart binnenruimte, maar kans op bevriezing.

Grijswatertank: binnen of onder de camper?

De meeste camperaars kiezen ervoor de grijswatertank onder de bus te monteren. Dit heeft voordelen: Bespaart binnenruimte, minder last van nare luchtjes in de camper, makkelijk te ont- en beluchten, makkelijk iets te maken waardoor het water soepel wegstroomt. Met een handmatige klep of kraan onder de bus kan je de tank leeg laten lopen. Het mooiste is zelfs de tank uit te voeren met een elektronische kraan, daarmee kan je zelfs vanaf binnen (met een druk op de knop) de tank leeg laten lopen op een geschikte plek en hoef je dus niet op je knieën.

Let op: ook een grijswatertank onder de bus moet goed geïsoleerd zijn als je in koude gebieden of periodes reist. Anders bevriest het water en heb je grote kans op schade of verstopping..

De juiste watertank kiezen

Watertanks komen in allerlei vormen en maten. Waar moet je op letten?

  • Jerrycans en standaard tanks: Vaak voordeliger, maar minder flexibel in plaatsing.
  • Custom-made tanks: Speciaal ontworpen om over de wielkast of tussen de chassisbalken of op de plek van het reservewiel onder te bus te passen, maar duurder.
  • Extra opties: Sommige tanks hebben een grote bijvuldop, vaste watertoevoer- en afvoerpunt, of handige bevestigingsbeugels.
  • Een inspectie en onderhoudsgat bij vaste campers, deze moet bereikbaar zijn en blijven voor onderhoud.

Wat te doen met zwart water?

De zwartwatertank is eigenlijk je chemisch toilet of cassette toilet. Dit is een aparte unit die je vult met chemicaliën en leegt op speciale dumpplekken. Sommige camperaars kiezen ervoor om geen zwartwatertank te hebben en gebruiken een composttoilet (of separaat toilet) of openbare voorzieningen.

Stap 3: Waterpomp, expansievat en leidingen

Het kloppende hart van jouw gehele watersysteem? Een waterpomp! Maar welke past bij jouw behoeften? We zetten de opties en aanvullende componenten voor je op een rij.

Kies je pomp: dompel-, druk- of handmatig?

  1. Dompelpomp – Budgetvriendelijk en stil. Deze pomp plaats je in de watertank en schakelt automatisch in zodra je de kraan opent. Houd er rekening mee dat een speciale kraan met ingebouwde schakelaar nodig is. Wil je direct stromend water zonder een paar seconden te moeten wachten? Kies dan een model met terugslagventiel.
  2. Drukpomp – Direct water uit elke kraan, inclusief een douche. Deze pomp zet de leidingen onder druk en schakelt automatisch in als de druk daalt (bijvoorbeeld als je de kraan opent). Deze pomp zet een vaste druk op het systeem, zorg er dus voor dat heel je systeem dat kan aankan. Kies anders een model met minder druk. Ook kan je kiezen voor meer of minder flow, dus hoeveel water per minuut uit de kraan komt.
    Onze tip: Less is more, je wilt zo zuinig mogelijk zijn en minder druk betekent minder kans op lekkages.
  3. Hand- of voetpomp – Hier is geen elektriciteit voor nodig, gaat nauwelijks defect en is ook vaak waterbesparend. Ideaal voor de minimalistische campers.

Expansievat: stabiliteit en duurzaamheid

Een drukpomp kan zorgen voor een stotterende waterstraal. Een expansievat fungeert als buffer, waardoor de straal gelijkmatiger wordt en je pomp minder hard en vaak hoeft te werken. Dit verlengt de levensduur van je pomp en bespaart stroom! Dit vat plaats je achter je drukpomp en zet je op de juiste druk met het luchtventiel.

Leidingen en aansluitingen

Een compleet watersysteem bestaat niet alleen uit een pomp. Denk ook aan:

Kies aan de hand van hoe uitgebreid je je systeem maakt voor de juiste slang en bijbehorende koppelingen. Als je werkt met flexibele slang met slangklemmen houd er dan rekening mee dat je deze elk seizoen opnieuw even vast moet kunnen draaien. Met grote temperatuurschommelingen kunnen deze beginnen te lekken. Het beste is te kiezen voor waterleiding die ondoorzichtig is zodat zonlicht geen invloed krijgt op bacteriën.

Stap 4: Vullen watersysteem

Een slimme manier om je water te vullen is essentieel. Met een jerrycan loop je natuurlijk gewoon naar de dichtstbijzijnde kraan en hang je deze eronder. Heb je vaste tanks in je bus? Dan zul je een vulslang moeten gebruiken, die je aansluit op de watervuldop van jouw tank of om een ander vulpunt van jouw vaste tank. Zorg daarom voor een goed geplaatst vulpunt—deze moet hoger dan de tank zelf.Extra tip: kies een vuldop met slot, zodat alleen jij bepaalt wat er in je tank belandt. Een ontluchtingsgat bij je vulopening voorkomt dat de lucht opgesloten raakt tijdens het vullen.

Onderweg water nodig?

Met apps zoals Park4Night, Campercontact of de website drinkwaterkaart.nl (alleen Nederland) vind je snel een waterpunt of vulstation. Meestal kun je je schoonwatertank ook vullen op campings, camperplaatsen, servicestations en zelfs bij tankstations. Bij sommige vulpunten is de waterdruk erg hoog, draai de kraan daarom altijd voorzichtig open.

Stap 5: Waterniveaus meten

Het installeren van een waterniveausensor in je tanks is een praktische manier om altijd zicht te houden op het waterpeil. Dit is vooral handig als de tank op een moeilijk bereikbare plek zit, zoals onder de bus of in een afgesloten kast. Er zijn verschillende soorten sensoren beschikbaar, van eenvoudige vlotters tot geavanceerdere systemen met een digitaal display. De installatie is meestal vrij eenvoudig: je boort een gat in de tank, plaatst de sensor en sluit deze aan op een scherm of indicator op een handige plek in je camper. Zo hoef je niet meer handmatig in de tank te kijken en weet je precies wanneer het tijd is om water bij te vullen. Dit voorkomt onverwachte verrassingen en zorgt ervoor dat je altijd voldoende water bij je hebt voor onderweg.

Stap 6: Waterfilters en Waterzuivering

Hoewel we in Europa verwend zijn met prima kraanwater, betekent dit niet dat het kristalheldere vocht in je campertank altijd even zuiver blijft. Die ogenschijnlijk onschuldige watertank verandert namelijk stiekem in een subtropisch zwembad voor micro-organismen wanneer je geniet van dat prachtige Toscaanse uitzicht. Ze vormen een glibberig feestje aan de binnenkant van je tank en nodigen ongewenste gasten zoals de beruchtere legionellabacterie uit voor een poolparty in je stilstaande, lauwe water.

Een slimme waterzuiveringsfilter is hiervoor dé redder in nood! Of je nu kiest voor een filter bij de ingang of uitgang van je tank, beide houden ze die microscopische indringers buiten de deur. De populaire actieve koolstoffilter gaat nog een stapje verder door ook de zwembadsmaak in gechloreerd water eruit te filteren. Zo tap je zorgeloos goedkoop zuiver drinkwater, bespaar je op plastic flessen en maak je moeder natuur blij – een win-win-win situatie! Geen wonder dat steeds meer camperaars dit als essentieel onderdeel van hun uitrusting beschouwen, in plaats van wekelijks te zwoegen met liters flessenwater.

Extra tip: Heb jij een mengkraan in de camper, sluit de waterfilter aan op de koudwaterslang onder je wasbak. Zo filter jij alleen je water wat je drinkt, en niet zodra je warm water tapt om af te wassen of te koken. Op deze manier gaat je waterfilter langer mee!

Stap 7: Kranen, boilers en warmtepin

Kranen en Wasbak

Bij de keuze van een kraan in je camper speelt je watersysteem een cruciale rol. Ga je voor een drukpomp? Dan heb je de luxe om bijna elke kraan te kiezen die je mooi vindt. Kies je daarentegen voor een dompelpomp, dan ben je aangewezen op camperkranen met ingebouwde schakelaar. Een kraan met uittrekbare kop biedt extra veelzijdigheid - sommige camperaars plaatsen deze slim naast een raam voor een geïmproviseerde buitendouche! Let bij je spoelbak op de beschikbare diepte onder je aanrecht en vergeet niet een afvoerplug aan te schaffen als deze niet standaard is meegeleverd.

Boiler, geiser of combisystemen

De keuze tussen een boiler of geiser bepaalt hoe je warm water in je camper krijgt. Een elektrische boiler (verkrijgbaar in 12V of 230V) verwarmt water vooraf in een reservoir. Deze optie is relatief eenvoudig te installeren en betaalbaar, maar verwarmt langzamer en met beperkte capaciteit. Let bij aanschaf goed op de maximale druk die de boiler aankan - niet alle modellen zijn geschikt voor drukpompen!

Een gasgeiser daarentegen verwarmt water direct wanneer je de kraan opendraait, zonder reservoirbeperking. Dit biedt onbeperkt warm water zolang je genoeg water hebt uiteraard. De installatie is wel complexer: je moet de geiser aansluiten op je gassysteem, zorgen voor afvoer van verbrandingsgassen en voldoende ventilatie. Veiligheid staat voorop, dus laat gasinstallaties altijd controleren door een expert.

Voor de echte luxezoekers zijn er combi-systemen die warmwatervoorziening en camperverwarming combineren. Deze energiezuinige oplossingen werken op gas of diesel en zijn ideaal voor langdurig verblijf zonder stroomaansluiting, al komt daar wel een hoger prijskaartje bij kijken. Je kunt ook kiezen voor een boiler die gebruik maakt van de motorwarmte door aansluiting op het koelsysteem, waardoor je tijdens het rijden alvast warm water produceert.

Warmtepin of vorstbewaker

Vorstbescherming voor je watersysteem is essentieel zeker als je met je camper koude gebieden verkent. Bevroren water kan ernstige schade veroorzaken aan leidingen, koppelingen, tanks en boilers. Bescherm je systeem tegen vorst door het volledig aan de binnenkant van de camper te installeren, of voeg bescherming toe aan je buitentank door een warmteelement (antivorstpin) te gebruiken. Deze voorkomt dat het water bevriest wanneer de temperatuur onder nul daalt. Als je de camper stalt of een periode achterlaat kan het ook binnen vriezen, hou hier dus rekening mee. De meeste kwaliteitsboilers zijn overigens al uitgerust met een aftapventiel of automatische vorstbeveiliging die het systeem leegt bij dreigende vorst. Sommige modellen beschikken zelfs over een elektrische verwarmer die bevriezing actief voorkomt - een slimme investering voor winterkampeerders!

Stap 8: Schoon houden en ontkalken

Net als jouw eigen buik huist jouw watertank een eigen ecosysteem van microben - meestal onschuldig, maar zonder onderhoud kunnen deze kleine onderwaterbewoners een woekerende biofilm vormen. Tijd voor de grote schoonmaak!

Nu komt het echte werk: de slijmlaag-ontbindingsfase! Begin je reiningingsmissie met het doorspoelen van je leidingen met de daarvoor bestemde schoonmaakmiddelen. Laat daarna je hele tank leeg lopen om vervolgens de binnenkant zo goed mogelijk droog. Het doel is om de ontstane film/slijmlaag aan de binnenkant van de tank te verwijderen, dit is op zichzelf niet schadelijk, maar de perfecte voedingsbodem voor de wel schadelijke bacteriën.

Fase twee is de bacteriemoord-missie! Vul je tank opnieuw, maar nu met een eenvoudige desinfectie-oplossing: één dopje geurloos bleekmiddel op 50 liter water doet wonderen. Deze chloor cocktail heeft ook 24 uur nodig om alle ongewenste microscopische campinggasten uit te schakelen. Laat deze mis ook goed door de leidingen en kranen lopen. Na 24 uur grondig spoelen met schoon water - liefst twee keer - en voilà! Je watersysteem is weer fris als een hoentje!

Maak er een ritueeltje van om deze grote schoonmaak minimaal twee keer per jaar uit te voeren, zelfs als je het water alleen gebruikt voor de afwas en douche. Je watersysteem en je gezondheid zullen je dankbaar zijn.

Ontkalken

Vergeet niet om tijdens je schoonmaakbeurt, je truma-kachel, boiler, watertank en leidingen eens in de zoveel tijd de ontkalken! Neem een kijkje in ons schoonmaak assortiment en vindt het product wat het meest geschikt is voor jouw schoonmaak taak.

Dertien extra watersysteem tips van onze camperaars:

  1. Verdeel het gewicht! Plaats je watertank strategisch tegenover je camperaccu voor optimaal evenwicht. Een volle tank kan behoorlijk wat kilo's toevoegen - houd hier rekening mee in je gewichtsverdeling.
  2. Vulpunten kiezen met verstand. Gebruik nooit een waterpunt dat ook voor (chemische) toiletspoeling wordt gebruikt. En andersom: maak nooit je toiletcassette schoon met een drinkwaterslang!
  3. Jouw eigen slang = jouw veiligheid. Neem altijd je eigen vulslang mee, ook al hangt er een slang bij het vulpunt. Laat voor gebruik het water enkele seconden doorlopen om de slang te spoelen. Wacht daarbij in ieder geval tot het water wat uit de slang komt koud is.
  4. Droge slang = blije camperaar. Laat je vulslang volledig leeglopen voordat je hem opbergt. Dit voorkomt schimmelvorming aan de binnenkant van de slang en nare geurtjes.
  5. Douche-dilemma? Kies je voor binnen- of buitendouche? Een buitendouche is ook handig om schoenen of mountainbikes af te spoelen. Binnendouches vereisen goede waterdichtheid en ventilatie tegen vocht. Tip: sommige camperaars gebruiken een uittrekbare keukenkraan als multifunctionele douche!
  6. IKEA-sifon hack! Vervang de standaard sifon van je spoelbak door een IKEA-variant die direct naar achteren loopt, waardoor je voorin ruimte wint voor een extra lade of opbergruimte.
  7. Pomp op hol?
    8. Als je waterpomp op volle toeren draait zonder dat je kraan open staat, controleer dan direct de aansluitingen. Er kan een lek zijn ontstaan waardoor de pomp ergens onderin een kastje een bubbelbad veroorzaakt.
  8. Schoonwatertank leegpunt. Zorg dat niet alleen je vuilwatertank maar ook je schoonwatertank een aftappunt heeft. Handig bij pompstoringen of elektra-uitval, en essentieel om de tank volledig te legen bij stalling.
  9. Waterdief: De meeste campings hebben nog wel een mooie kraan waarop je waterslang kan aansluiten. Echter voor de wat meer off grid camperaars, mag de waterdief echt niet ontbreken. Je schuift deze over een tappunt heen en klemt het kraanstuk vast aan de kraan door een ring aan te draaien. Zo kan je ook water aftappen van het kleine waterkraantje langs een bergweg en drink jij het meest verse bronwater.
  10. Reinigingsritueel met bruiseffect. Gooi steradent-tabletten in je tank (één buisje per 30 liter) voor een schuimende schoonmaakbeurt van jouw camper watersysteem. Laat kort doorlopen voor reiniging van de leidingen, goedkoop en doeltreffend, maar wees voorbereid op een bubbelbad scenario!
  11. Stank in de watertank? Loos regelmatig je vuilwater (scheelt ook gewicht!), veeg borden voor met keukenpapier en giet af en toe een borrelglaasje schoonmaakazijn door de gootsteen om geurtjes te voorkomen.
  12. Zorg dat er zo min mogelijk etensresten in je grijswatertank komen, je verbruikt veel minder water dan in een huis, dus blijft er vaak meer prut achter in je afvoerleiding en tank.
  13. Een watertank heeft een groot inspectiegat voor een reden, deze moet bereikbaar zijn om het (jaarlijkse) onderhoud te plegen, hou hier rekening mee bij de bouw.

Bij Obelink vind je alle benodigde watersysteem onderdelen om je camper om te toveren tot een rijdende oase, van tanks tot kranen en alles daartussenin. Niet zeker welke componenten het beste bij jouw specifieke camperproject passen? Stuur ons gerust een mailtje voor persoonlijk advies - we helpen je graag.

Deel dit artikel: